Tây Bắc – một vùng đất hứa với rất nhiều vẻ đẹp tiềm ẩn, thú vị. Đến với Tây Bắc chắc hẳn chúng ta đều say đắm với những cảnh sắc nơi đây, say những con người hồn hâu, chất phác, say men rượu rừng thơm ngọt, say nụ cười những thiếu nữ đôi mươi và say với những món ăn đặc trưng của các dân tộc vùng núi Tây Bắc. Nếu ai đã một lần đến Tây Bắc khó mà có thể quên được một món ăn đậm chất núi rừng với hương vị khó quên đó là món thịt gác bếp.

Tây Bắc là vùng chăn nuôi trâu lớn nhất nước. Con trâu đối với người dân nơi đây là thứ tài sản quý giá, là “bảo bối” của người nông dân. Trâu ở các vùng núi được thả cho ăn cỏ tươi, non còn đọng sương sớm, uống nước suối trong lành, leo đồi, rừng cả ngày nên thịt trâu rất chắc và ngọt. Khi con trâu được mổ nhân dịp lễ tết đặc biết nào đó thì người ta chế biến ra rất nhiều món ăn đặc biệt. Ví dụ như thịt trâu xào lá lốt, thịt trâu nướng sả, thịt trâu hành răm….trong đó không thể thiếu món “thịt trâu sấy”. Thịt trâu sấy (thịt trâu gác bếp) là món ăn đặc trưng của đồng bào các dân tộc Dao, Mông, Giáy…ở các tỉnh miền núi như Lào Cai, Lai Châu, Điện Biên, Sơn La

Ảnh: T.T

Vào dịp nhà mổ trâu, thường thường trong những ngày lễ, Tết, người trong nhà không quên dành ra một lượng thịt trâu bắp (hoặc thịt không có gân, thật tươi). Những gia vị đi kèm không thể thiếu trong chế biến thịt trâu khô là sả, gừng, tỏi, ớt khô, hạt mắc khén, nếu muốn ăn ngọt thì thêm đường. Thịt trâu được lọc hết gân (nếu có), lọc sạch bạc nhạc, sau đó thái miếng dọc thớ rộng khoảng 7-8 cm, dài khoảng 15 cm, dày khoảng 2-3 cm, dần cho thật mềm. Người ta băm nhỏ sả, gừng, tỏi, ớt khô, hạt mắc khén (loại gia vị chỉ một số vùng mới có) giã nhỏ trộn đều, ướp thịt trâu với hỗn hợp gia vị đó, sao cho vừa đủ.

Thời gian ướp khoảng 2-3 tiếng, sau đó lấy que xiên và sấy trên than củi, để xa cho thịt chín từ từ, chín đều, không được để thịt sát than củi tránh bên ngoài thì bị cháy, bên trong lại không chín. Thịt được sấy như thế cho đến khi vừa chín, không nên sấy khô quá ăn sẽ bị dai và cứng, mất vị ngọt. Các hộ gia đình vùng cao vẫn đun bằng bếp củi thì họ sẽ treo lên trên gác bếp hun khói và ăn trong một thời gian dài.

Khi ăn, lấy ra thì dùng đồ xôi đồ lại khoảng 20 – 30 phút là ăn được. Vị ngọt của thịt trâu đượm trong sự đậm đà của các gia vị tạo nên sức hấp dẫn cho đặc sản vùng cao Tây Bắc này. Hoặc là cho vào lò vi sóng 2-3 phút hoặc nướng qua than hoa cho mềm hoặc các bác nhậu có thể châm chút cồn như nướng mực , rồi dùng chày hay búa đập thịt đập cho mềm, xé tơi nhỏ chấm với nước mắm pha chanh, tỏi, ớt, đường hoặc tương ớt tuỳ theo sở thích…Vị ngọt của thịt trâu đượm trong sự đậm đà của các gia vị và quyện mùi khói ngai ngái, tạo nên sức hấp dẫn cho đặc sản vùng cao này. Món thịt trâu gác bếp rất phù hợp khi thưởng thức cùng bia và rượu trong dịp tụ hội bạn bè, người thân, đặc biệt là trong những ngày lễ, Tết.

Ảnh:T.T

Theo Đông y thịt trâu vị ngọt, có tác dụng bổ khí huyết, mạnh gân cốt… Thịt trâu có thể chữa được chứng phong thấp sưng tê; chứng đau lưng; phù chân… Về mặt sức khoẻ, thịt trâu tốt hơn thịt bò. Để có thể tìm mua thịt trâu sấy ngon thì chúng ta sẽ đến với các phiên chợ vùng cao hoặc đi tận vào nhà người dân trong bản làng để mua những cân thịt trâu ngon và chất lượng nhất. Vì hiện nay có nhiều cách chế biến “nhái” thịt trâu mà giá vẫn đắt. Vì thế để bỏ ra một số tiền xứng đáng từ 700 đến 900 nghìn đồng 1 kg mà có món ăn ngon thì chúng ta cần biết mua ở đâu, cần biết xem đâu là thịt trâu gác bếp ngon, chất lượng.

Là một người con của rừng núi Tây Bắc, luôn mong muốn xây dựng quê hương giau đẹp, truyền tải những nét đẹp của quê hương mình đến muôn nơi. Chúng tôi mong muốn các bạn biết đến những món ăn đặc trưng của các dân tộc Tây Bắc cùng yêu thêm vẻ đẹp nơi đây. Thịt trâu gác bếp – món ăn đặc trưng, ngọt ngào như con người Tây Bắc vậy !

Nguồn: Sưu tầm